Uzman Diyetisyen Olcay Barış'dan 2025 Yılının En İyi Diyeti

Sağlık alanında ve tüketici tavsiyelerinde otorite olan U.S. News & World Report, 2025 yılının en iyi diyetleri açıkladı. Vücut ağırlığı kaybından, diyabete, sindirim sağlığından menopoza kadar birçok kategoride diyetler incelendi ve puanlama yapıldı. Akdeniz diyeti 8.kez en yüksek puanı alarak 2025 yılının “En İyi Diyeti” seçildi.

Genel olarak “en iyi diyetler” sıralamasında Akdeniz diyetinin hemen ardından DASH diyeti, daha sonra Flexitarian diyet ve MIND diyeti geliyor.

Dash diyeti, özellikle yüksek tansiyonu (hipertansiyonu) kontrol altına almak veya önlemek için geliştirilmiş, dengeli ve bilimsel temellere dayalı bir beslenme modelidir. Flexiterian diyet, katı bir vejetaryen veya vegan beslenme biçimini benimsemek yerine, çoğunlukla bitkisel bazlı gıdaları tercih ederken, zaman zaman hayvansal ürünleri de ölçülü olarak tüketmeyi içeren bir beslenme modelidir. MIND diyeti ise, özellikle beyin sağlığını korumak ve Alzheimer hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıkları önlemek amacıyla geliştirilmiş bir beslenme modelidir. Akdeniz diyeti ve DASH diyetinin bir kombinasyonudur. 

Akdeniz diyeti, yalnızca bir diyet planı değil, kişinin sağlık hedeflerini sürdürülebilir şekilde destekleyen bir yaşam tarzıdır. Hem bireysel sağlığı hem de toplumsal beslenme alışkanlıklarını iyileştirmeye yönelik bilimsel temellere dayanan, dengeli ve esnek bir beslenme modeli sunar. 
Akdeniz diyeti; sebze, meyve, tam tahıllar, kuruyemişler, baklagiller, zeytinyağı gibi sağlıklı yağların planda olduğu, işlenmiş gıdaların ve kırmızı et tüketiminin ise sınırlandığı bir beslenme düzenine sahip. Peki temel prensipleri nelerdir?

Akdeniz Diyeti Temel Prensipleri

•     Bitkisel Temelli Beslenme:Ana enerji kaynağının sebzeler, meyveler, tam tahıllar, kuruyemişler ve baklagiller gibi bitkisel kaynaklardan gelmesi gerektiğini savunur. Bu, posa ve antioksidan alımını artırarak sindirim sağlığını ve hücresel onarımı destekler.

•     Sağlıklı Yağlar:Zeytinyağı, diyette ana yağ kaynağıdır. Zeytinyağında bulunan tekli doymamış yağ asitleri (MUFA) ve polifenoller, hem kalp sağlığı hem de inflamasyonu azaltıcı etkiler açısından değerlidir. Omega-3 yağ asitlerini içeren balıklar da sağlıklı yağların diğer önemli kaynaklarıdır.

•     Hayvansal Gıda Tüketiminin Azaltılması:Kırmızı et ve işlenmiş et ürünleri nadiren tüketilirken, balık ve deniz ürünleri haftada birkaç kez önerilir. Bu düzen, doymuş yağ alımını azaltır ve kolesterol dengesini destekler.

•     Şeker ve Rafine Karbonhidratın Sınırlanması:Rafine şeker ve karbonhidrat kaynaklarının tüketimi en aza indirilir, böylece insülin direnci ve obezite gibi metabolik bozuklukların önüne geçilir.